Kiszonka z kukurydzy to filar żywienia krów mlecznych. O jakości decydują: właściwy termin zbioru, długość sieczki i efektywne zakiszanie z użyciem odpowiedniego inokulanta. Poniżej szybki przewodnik, jak uzyskać bardziej energetyczną, stabilną i chętnie pobieraną paszę.
Dlaczego jakość kiszonki ma kluczowe znaczenie?
Dobra kiszonka zwiększa pobranie suchej masy, poprawia wykorzystanie energii i wspiera wydajność oraz zdrowie stada. Błędy w zbiorze lub zakiszaniu potrafią „zjeść” znaczną część wartości energetycznej pryzmy — to realny koszt w litrach mleka.
Wybór odmiany kukurydzy pod kiszonkę
Stawiaj na mieszańce o wysokiej zawartości skrobi i dobrej strawności włókna (NDF), stabilnym plonowaniu i terminie zbioru dopasowanym do regionu. Coraz częściej wybierane są odmiany o obniżonej ligninie (typ BMR) lub wysokoenergetyczne mieszańce pod kiszonkę.
Kiedy zbierać kukurydzę na kiszonkę? (sucha masa, faza i praktyka)
Za punkt odniesienia przyjmuje się 30–35% suchej masy całej rośliny (faza woskowa–woskowo‑szklista). Zbyt wysoka SM utrudnia ubicie i sprzyja pleśniom; zbyt niska — zwiększa straty soków i pogarsza stabilność fermentacji.
Wskazówki praktyczne:
- kontroluj SM w polu (ocena ziarniaka + szybkie testy SM),
- unikaj zbyt niskiego cięcia, by nie zabrudzić masy ziemią,
- priorytetem jest szybkie ubijanie i szczelne okrycie.
Długość sieczki i technologia Shredlage®
Przy standardowych sieczkarniach sprawdza się 19–22 mm, natomiast w technologii Shredlage® zielonka jest cięta dłużej (ok. 26–30 mm) i intensywnie rozgniatana, co poprawia rozdrobnienie ziarna i włókna oraz może wspierać pobranie dawki.
Zalecenia producentów wskazują także, by długość dopasować do SM (np. 2,6–3 cm przy 30–34% SM).
Inokulanty (zakiszacze): co naprawdę robią?
Nowoczesne zakiszacze przyspieszają zakwaszenie (spadek pH), ograniczają rozwój drożdży i bakterii gnilnych oraz zwiększają stabilność tlenową po otwarciu. Szczepy Lactobacillus buchneri (heterofermentatywne) słyną z poprawy stabilności tlenowej dzięki produkcji m.in. kwasu octowego i 1,2‑propandiolu; stosuje się też kombinacje ze szczepami homofermentatywnymi, które szybko wytwarzają kwas mlekowy.
Kiedy zakiszacz jest szczególnie potrzebny?
- wilgotny materiał lub ryzyko zanieczyszczeń,
- plan długiego przechowywania,
- szybkie „przerabianie” czoła pryzmy po otwarciu.
Jeśli liczy się czas, Josilac® turbosil M od Josera pozwala otworzyć silos już po 14 dniach, skracając typowy czas oczekiwania nawet o 75%. To produkt łączący szczepy homo‑ i heterofermentatywne, co sprzyja zarówno szybkiemu spadkowi pH, jak i dobrej stabilności tlenowej po otwarciu pryzmy. Zakres pracy: ok. 30–60% SM.
- Korzyści dla gospodarstwa:
- elastyczne zarządzanie zapasami (szybszy dostęp do paszy),
- wysoka smakowitość i pobranie dzięki zoptymalizowanej fermentacji,
mniejsze straty energii dzięki ograniczeniu wtórnego zagrzewania.
Sprawdź aktualną ofertę dodatków do kiszonek Josilac® od Josera i akcesoriów do zakiszania: https://josera-agri.com/pl/zakiszanie-kiszonki.html
Checklisty: skuteczne zakiszanie i bezpieczna eksploatacja pryzmy
1. Zakiszanie (zanim przykryjesz):
- równe, drobne rozdrobnienie i mocne ubijanie warstwami,
- natychmiastowe, szczelne okrycie (folia wielowarstwowa + docisk),
- aplikacja odpowiedniego inokulanta.
2. Po otwarciu pryzmy:
- codziennie zdejmuj cienką, równą warstwę,
- zabezpieczaj czoło przed dopływem tlenu,
- monitoruj temperaturę i w razie ryzyka sięgnij po środki antypleśniowe.
Ile kiszonki i ziarna z 1 ha?
Typowo w polskich warunkach uzyskuje się ok. 40–60 t świeżej masy/ha kukurydzy na kiszonkę. Średni plon ziarna w ostatnich latach to zwykle ok. 7–10 t/ha, a wyższe wyniki są możliwe przy idealnej agrotechnice i pogodzie. Pamiętaj, że to wartości orientacyjne — lokalne wyniki zależą od gleby, odmiany i sezonu.
Najczęstsze pytania (FAQ) o kiszonkę
Jaka jest optymalna sucha masa kukurydzy na kiszonkę?
W praktyce celuj w 30–35% SM całej rośliny (faza woskowa–woskowo‑szklista).
Jaką długość sieczki wybrać?
Standardowo 19–22 mm; w technologii Shredlage® ok. 26–30 mm (dostosuj do SM).
Kiedy można otworzyć silos?
Nawet po 14 dniach od zakiszenia po zastosowaniu Josilac® turbosil M
Kiszonka z kukurydzy jest filarem żywienia krów mlecznych, a o jej wartości decydują wybór odmiany, właściwy termin zbioru, odpowiednia długość sieczki oraz staranność zakiszania. Zbiór w optymalnej suchej masie, precyzyjne rozdrobnienie i przygotowanie podnoszą strawność paszy. Jeśli zastosujesz inokulant, zahamujesz rozwój drożdży i zagwarantujesz stabilność tlenową po otwarciu.
Przestrzegaj tych zasad, a uzyskasz wyższą produkcję mleka, lepsze zdrowie stada i stabilniejsze koszty żywienia.
Podsłuchaj podcastu:
